Το βιβλίο "Άνθρωποι και ποντίκια" του John Steinbeck θεωρείται αριστούργημα της αμερικανικής λογοτεχνίας και είναι εκείνο που τον καθιέρωσε ως κορυφαίο Αμερικανό συγγραφέα! Πρόκειται για νουβέλα που γράφτηκε το 1937 και διαβάζεται απνευστί. Σήμερα λοιπόν έχουμε βιβλιοκριτική!
Ο Λένι είπε: «Πες πώς θα 'ναι όταν θα ΄χουμε τη γη μας».
Ο Τζορτζ αφουγκραζόταν ν’ ακούσει τους μακρινούς ήχους. Για μια στιγμή πήρε ύφος ανθρώπου πρακτικού και μεθοδικού. «Κοίτα πέρα από το ποτάμι, Λένι, και θα σου πω, ώστε σχεδόν να το δεις».
Ο Λένι γύρισε το κεφάλι του και κοίταξε προς την αντίπερα όχθη της λίμνης και ψηλά προς τις σκοτεινιασμένες πλαγιές των Γκάμπιλαν. «Θα' χουμε λίγη γη» άρχισε ο Τζορτζ... Έβαλε το χέρι στην πλαϊνή του τσέπη κι έβγαλε το λούγκερ του Κάρλσον.
Στην Αμερική του μεσοπολέμου, του Κραχ, ο γιγαντόσωμος κι απλοϊκός Λένι κι ο μικρόσωμος κι έξυπνος Τζορτζ γυρνούν από τόπο σε τόπο, πλάνητες, αναζητώντας δουλειά. Ο Λένι δεν μπορεί να ξεχωρίσει το σωστό από το λάθος και του αρέσει ν’ αγγίζει τα απαλά πράγματα - τη γούνα ενός ζώου, τα μαλλιά μιας κοπέλας. Οι δυο αταίριαστοι αλλά αχώριστοι φίλοι πιάνουν δουλειά σ’ ένα αγρόκτημα, και εκεί, με αφορμή την όμορφη γυναίκα του μοχθηρού Κέρλι, που είναι ο γιος του αφεντικού, μια τραγωδία ξετυλίγεται.
To Ανθρωποι και ποντίκια είναι μια σκληρή μα και βαθιά ανθρώπινη ιστορία διαψευσμένων ονείρων. Από το 1937 που εκδόθηκε, έχει παρουσιαστεί πάμπολλες φορές στο θέατρο, έχει διασκευαστεί για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, και θεωρείται από τα αναμφισβήτητα αριστουργήματα της αμερικανικής λογοτεχνίας του 20ου αιώνα.
Ο Τζορτζ κι ο Λένι, δυο εκ διαμέτρου αντίθετοι χαρακτήρες τόσο εσωτερικά όσο κι εξωτερικά, ταξιδεύουν μαζί απόκληροι νομάδες σε αναζήτηση πρόσκαιρης εργασίας σε μεγάλα αγροκτήματα της Δύσης την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης (Κραχ). Η μεγαλοσωμία κι η παιδική αθωότητα, σχεδόν αφέλεια, του Λένι τούς βάζει συχνά σε μπελάδες με αποτέλεσμα ο ευφυής και μικροκαμωμένος Τζορτζ να λειτουργεί ως προστάτης και σωτήρας του! Και οι δύο ονειρεύονται κάποια στιγμή να αποκτήσουν το δικό τους σπιτάκι με ένα μικρό αγρόκτημα και να ζουν ήσυχα καλλιεργώντας τη γη και εκτρέφοντας κουνέλια. Για να γίνει όμως πραγματικότητα το όνειρό τους αυτό, αναγκάζονται να πιάσουν δουλειά σε ένα αγρόκτημα στο Σαλίνας της Καλιφόρνια, όπου κυριαρχεί ο αντιπαθής Κέρλι, ο γιος του ιδιοκτήτη, ο οποίος διαφεντεύει τις ζωές των εργατών του. Ωστόσο ακόμη κι εκεί προσπαθούν να μη δίνουν δικαιώματα και αφοσιώνονται μόνο στη σκληρή δουλειά κάνοντας οικονομίες. Κάποια στιγμή όμως ο Λένι, που δυσκολεύεται να διαχειριστεί τη φυσική δύναμή του, άθελά του μπλέκει άσχημα και, για να μην τιμωρηθεί, το σκάει. Τότε ο Τζορτζ βρίσκεται σε τεράστιο ηθικό δίλημμα και παίρνει την τολμηρή απόφαση να "σώσει" τον αδερφικό του φίλο λυτρώνοντάς τον, όσο οδυνηρό κι αν είναι για τον ίδιο! Φτάνει μάλιστα σε σημείο να κάνει κάτι που, ενώ για κάποιους άλλους θα θεωρούνταν προδοσία, για τον ίδιο τον Τζορτζ λέγεται αδερφική φιλία, άδολη αγάπη και θυσία...
Το "Άνθρωποι και ποντίκια" αποτελεί το πρώτο βιβλίο, με το οποίο γνώρισε την επιτυχία ο Steinbeck και καθιερώθηκε αργότερα ως ένας από τους κλασικούς συγγραφείς της αμερικανικής λογοτεχνίας. Βασισμένος στο δίπολο ψηλός-κοντός & κουτός-έξυπνος ο συγγραφέας πλάθει μια ιστορία, απλοϊκή στη σύλληψη αλλά συνάμα τόσο πλούσια σε εικόνες και συναισθήματα, που σε κάνει στο τέλος λίγο καλύτερο άνθρωπο, ενώ παράλληλα σου δίνει άφθονη τροφή για σκέψη και κοινωνικό προβληματισμό! Παρότι γράφτηκε πριν από 8 δεκαετίες υπό άλλες συνθήκες και δεδομένα έχοντας ως αντικείμενο περιγραφής την εργατική τάξη του 1930 στην Αμερική, συνεχίζει να παραμένει πάντα επίκαιρο και διαχρονικο! Οπαδός του νατουραλισμού ο Steinbeck ανοίγει και κλείνει την υπόθεση του βιβλίου αριστοτεχνικά με γλαφυρή και έντονα ρεαλιστική περιγραφή της φύσης, που πρωταγωνιστεί στην αρχή και στο τέλος συμμετέχοντας βέβαια και στις υπόλοιπες σκηνές της πλοκής. Καταπιάνεται με θέματα, όπως αδερφική φιλία, αγάπη, αλληλοκατανόηση, αποδοχή, σεβασμό στη διαφορετικότητα, ισότητα, ρατσιστικές αντιλήψεις, σκληρότητα, ονειροπόληση και διάψευση ονείρων, ενώ χρησιμοποιεί γλώσσα απλή και κατανοητή που αντί να μειώνει την αξία του έργου, αντιθέτως την προάγει! Το "Ανθρωποι και ποντίκια" αναμφίβολα είναι ένας ύμνος στη φιλία, ένα αριστουργηματικό και συγκινητικό βιβλίο που θυμίζει έντονα αρχαιοελληνική τραγωδία και πρέπει οπωσδήποτε να διαβαστεί από όλους τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους!
Να σημειώσω κλείνοντας ότι το συγκεκριμένο βιβλίο θέλησα να το διαβάσω από την εποχή που παρακολουθούσα μανιωδώς την τηλεοπτική σειρά "Lost" και είδα να το διαβάζει ένας εκ των ηρώων της, ο τυχοδιώκτης Σόγιερ (Josh Holloway)! Και με το που έφτασα στην τελευταία σελίδα αποφάσισα ότι θέλω να διαβάσω κι άλλα βιβλία αυτού του συγγραφέα, που τιμήθηκε με νόμπελ λογοτεχνίας το 1962!
Στα ελληνικά κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος τέσσερα βιβλία του John Steinbeck σε αξιόλογη μετάφραση του Μιχάλη Μακρόπουλου: "Aνθρωποι και ποντίκια" (έκδ. 2013), "Τα σταφύλια της οργής" (έκδ. 2014), "Τα λιβάδια του ουρανού" (έκδ. 2015) και "Ανατολικά της Εδέμ" (έκδ. 2016).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου